Piraci z Androidów

Temat piractwa komputerowego przewija się w mediach właściwie od czasów popularyzacji komputerów osobistych i tak naprawdę trudno być w jakikolwiek sposób odkrywczym w tej dziedzinie. Nawet przeniesienie realiów na mobilne platformy niewiele zmieniło, zwłaszcza, że ta najpopularniejsza, czyli Android, u podstaw swojej filozofii położyła „otwartość” systemu i nie okłamujmy się – wręcz zaprasza do korzystania z aplikacji, za które nie zapłaciliśmy – bo to niejednokrotnie jest szybsze i łatwiejsze niż kupno programu w Google Play. Ktoś jednak na tym traci, pytanie więc, czy wszyscy powinniśmy być zainteresowani konserwowaniem starego systemu i kto tak naprawdę ponosi na tym straty? Korporacje? Deweloperzy? Użytkownicy?

fot. gsmManiaK.pl

Statystyki są bowiem zatrważające – nie tak dawno pisałem o jednej z najpopularniejszych gier ubiegłego roku – Monument Valley, w przypadku której 95% użytkowników korzystających z Androida nie zapłaciło za program. Liczby w kontekście innych platform wcale nie są lepsze – w przypadku iOS tylko 60% osób zdecydowało się na kupno programu. Sytuacja nie zmienia się od lat – w 2013 roku całkiem głośno było o grze Gentleman, która miała ponad 50.000 użytkowników. Problem w tym, że za program zapłaciło niecałe… 150 osób.

Wydawałoby się więc, że współczesne mobilne systemy operacyjne i programy, wcale nie zarabiają na cenie, a na ilości sprzedanych sztuk – choć w kontekście powyższych danych taka hipoteza mija się z celem. Od kilku dni, po mediach branżowych przewijają się statystyki mówiące o tym, jak to iOS sprzedaje najwięcej aplikacji, ale najwięcej zarabia się na Androidzie. Twórcy wspomnianego Monument Valley na pewno się z tym nie zgodzą – zaprezentowali dzisiaj infografikę pokazującą sukcesy i porażki gry. Całkowite koszty jej stworzenia to ponad 850 tysięcy dolarów i kilkadziesiąt tygodni pracy. Zyski? Prawie 6 milionów dolarów. Brzmi wspaniale prawda? Nie do końca… 82% z tej kwoty firma zawdzięcza iOS, pozostałe Google Play i Amazon. Jeśli informacje o tym, że 95% instalacji Monument Valley z Google Play to programy, za które nie zapłacono – liczby są wstrząsające – łączna liczba instalacji gier na samych Androidach powinna wynosić około 6 milionów (firma utrzymuje, że 8), prawie 4 razy tyle co na samym iOS. Wychodzi na to, że firma tak naprawdę „ugryzła” tylko niewielki kawałek tortu, który sama stworzyła.

Infografika od twórców Monument Valley / fot.UsTwo Games

Nie przekonuje mnie wcale argument wielu osób, który pojawił się w dyskusji pod jednym z tekstów, mówiący o tym, że najwięcej piratów jest na Androidzie, bo ten system jest najpopularniejszy i że na pewno gdyby na rynku pojawiało się rocznie miliard urządzeń z iOS czy Windows Phone, to statystyki wyglądałyby inaczej. Wydaje mi się jednak, że efekt skali nie do końca tutaj działa. Stańmy prawdzie w oczy i powiedzmy, że twórcy niektórych platform wyposażyli je w odpowiednie rozwiązania mające chronić przed piractwem, inni zaś zdają się ich nie zauważać problemów. Oczywiście, na fakt kradzieży aplikacji ma wpływ wiele czynników – zakładam, że najbogatszą grupę użytkowników stanowią miłośnicy iOS, więc to logiczne, że dla nich zapłacenie kilku złotych za program to tak naprawdę nic.

fot. evilratalex, Fotolia.com

Jednak „tradycyjne” piractwo było w pewien sposób łatwe do wyjaśnienia i co więcej – było nawet możliwe do moralnego zaakceptowania – w przypadku programów komputerowych czy gier, ceny oryginałów wahają się od 100 do kilku tysięcy złotych. W przypadku mobilnego piractwa takich przypadków właściwie nie ma, tylko nieliczne programy kosztują od 20 złotych wzwyż, większość zaś z nich to koszt poniżej „dyszki”. A nawet jeśli kosztują więcej to posiadają darmowe odpowiedniki bądź też pełne wersje z reklamami. Wszystko więc mierzy się miarą tzw. „cebulactwa” – nie okłamujmy się i powiedzmy to sobie szczerze – w przypadku aplikacji kosztujących 3,49 zł (minimalny koszt programu w Windows Phone) piractwo to po prostu głupota – kwota jest absurdalnie niska i nawet w przypadku pracy na śmieciówkach do zarobienia w 20 minut. A jeszcze mniej czasu zajmuje poproszenie mamy i taty, bo to wśród młodzieży odsetek piractwa jest najwyższy. W dodatku kwota jest tym bardziej absurdalna, że niewiele możemy za to kupić, nawet przeliczając na piwa kupimy jedno i to niekoniecznie z najwyższej półki. I co najważniejsze – jest niewspółmierna do czasu i kosztów ponoszonych przez deweloperów.

Istnieją różne teorie spiskowe dotyczące piractwa, zwłaszcza wśród programów i systemów operacyjnych. Jedna z nich mówi o tym, że Microsoft mógłby skomplikować (jeśli nie całkowicie zablokować) instalacje pirackich wersji Windowsa, ale wtedy straciłby pozycje monopolisty na rynku OS-ów, bo ludzie zdecydowaliby się na przejście np. na różne dystrybucje Linuxa. Teoretycznie więc piractwo może być mu na rękę, gdyż lepiej sprzedawać dużo i być „okradanym” z części zysków, niż sprzedawać mało. Zwłaszcza, że korporacje właściwie zmuszone są do korzystania z Windowsa, poprzez kompatybilność z innym oprogramowaniem i zazwyczaj kupują tysiące sztuk licencji. Czy podobna sytuacja tyczy się Androida? Raczej nie, gdyż system ten sam w sobie jest darmowy, a jego popularność opiera się na czymś innym. Druga teoria spiskowa mówi o tym, że potencjalne piractwo to świetna…reklama – wspomniane UsTwo zdaje się dobrze to wykorzystywać, głośno krzycząc o swojej krzywdzie i wypuszczając chwytliwe infografiki.

fot. Natis, Fotolia.com

Czy więc rozwiązaniem sytuacji byłoby zablokowanie instalacji spoza oficjalnych źródeł? Hipotetycznie zakładając, że nikt nie wymyśliłby sposobu w jaki sposób to obejść i nie licząc setek custom-romów, które zapewne by na to pozwalały, odpowiedź brzmi…nie. Z prostej przyczyny – za oficjalne źródła należałoby uznać wszystkie pozostałe sklepy partnerów, takie jak sklep Amazon czy też Samsung Apps. W ten sposób Google znów traciłby kontrolę nad aplikacjami na swoim systemie i koło by się zamykało, bo jestem pewien, że prędzej czy później w alternatywnych sklepach pojawiłyby się pirackie aplikacje (zresztą, tak też jest i teraz).

Gdzie więc jest lekarstwo i czy w ogóle jest potrzebne? Być może system jest szkodliwy dla jednostek, a tak naprawdę przynosi korzyści większości? Albo też…większości rozumianej jako duże jednostki, a płotki na samym dole drabiny jak zawsze dostają po kieszeni? Paradoksalnie, uważam, że najbardziej potrzebna jest nam…edukacja. I uczynienie z aplikacji swoistego produktu premium. W podobny sposób działają aktualnie twórcy muzyki hip-hopowej w Polsce – (chyba) niezorganizowana akcja „Wspieram polskich raperów” przyniosła niesamowity skutek – wyznacznikiem bycia fanem nie stała się liczba gigabajtów i plików pirackiej muzyki na dysku, a liczba legendarnych albumów na półce. Podobnie dzieje się aktualnie w świecie gier na PC, gdzie legendarne gry w kolekcji stają się naprawdę cennymi okazami. Być może za kilka lat posiadanie na swoim koncie Google czy Live np. Asphalta 5, stanie się swego rodzaju nobilitacją? Miejmy nadzieje…